Ο προϊστορικός οικισμός της Εποχής Χαλκού

Ο οικισμός της Εποχής Χαλκού στην Τούμπα Θεσσαλονίκης είναι ένας από τους σημαντικότερους και μεγαλύτερους οικισμούς της περιόδου στη Θεσσαλονίκη και στην ευρύτερη περιοχή γύρω από αυτή.

Η θέση κατοικήθηκε ήδη από τη Μέση Εποχή του Χαλκού (ΜΕΧ, 2050-1650π.Χ.). Τα οικιστικά κατάλοιπα της περιόδου αυτής είναι ελάχιστα γνωστά και την περίοδο την γνωρίζουμε κυρίως από τη κεραμική που εντοπίστηκε στις βαθύτερες επιχώσεις της πλαγιάς της Τούμπας.

Η ίδια εικόνα διαπιστώνεται και όσον αφορά τον οικισμό κατά τις πρώιμες φάσεις της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (ΥΕΧ, 1650-1400π.Χ.). Η κατοίκηση στο εσωτερικό φαίνεται ότι ήταν εκτεταμένη, αν και τα οικιστικά κατάλοιπα που εντοπίστηκαν είναι ελάχιστα.

Στις νεότερες φάσεις της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1400-1050π.Χ.) χρονολογούνται σχεδόν όλα τα οικιστικά κατάλοιπα που εντοπίστηκαν στη κορυφή του γήλοφου. Τα κατάλοιπα της περιόδου αυτής ανήκουν σε συγκροτήματα που διαχωρίζονται το ένα από το άλλο από στενούς χαλικόστρωτους δρόμους.

Ο οικισμός παρουσιάζει συγκεκριμένη χωροταξική οργάνωση με τα οικιστικά συγκροτήματα να καταλαμβάνουν όλο το χώρο που διαμορφωνόταν στο εσωτερικό του περιβόλου και πάνω σε διαδοχικά άνδηρα. Οι κάτοικοι κατοικούσαν σε πολύχωρα συγκροτήματα, τα οποία φιλοξενούσαν ίσως εκτεταμένες οικογένειες ή περισσότερες από μία οικογένειες.

Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι η χωροργάνωση του οικισμού παραμένει διαχρονικά από τις πρώιμες φάσεις της ΥΕΧ μέχρι το τέλος της ΥΕΧ και την αρχή της πρώιμης Εποχής της Σιδήρου ίδια.